Cách ly là mấu chốt trong phương pháp ứng phó với Covid-19 của Việt Nam và sẽ giúp giảm tổn thất so với để dịch lây lan.
Đại tá Hà Thế Tấn, Viện phó Y học dự phòng quân đội nhận định như trên trong cuộc trả lời phỏng vấn VnExpress.
- Việt Nam đang áp dụng các kịch bản nào để ứng phó với Covid-19, thưa ông?
- Ứng phó với 5 cấp độ dịch, gồm: cấp độ một là có trường hợp bệnh xâm nhập; cấp độ 2 khi dịch bệnh lây nhiễm thứ phát trong nước; cấp độ 3 dịch bệnh lây lan trên 20 trường hợp mắc trong nước; cấp độ 4 dịch lây lan trong cộng đồng từ trên 1.000 đến 3.000 trường hợp mắc; cấp độ 5 dịch lan rộng từ 3.000 đến 30.000 người mắc.
Tương ứng, chúng ta đang ở cấp độ 3, dịch lây lan trên 20 trường hợp mắc trong nước. Các kịch bản với cấp độ khác nhau, số người mắc cao hơn thì biện pháp ứng phó sẽ mạnh mẽ hơn. Chính phủ, ban chỉ đạo quốc gia, quân đội đều đã xây dựng, diễn tập, chuẩn bị tất cả cho các tình huống này. Chúng ta phải luôn chủ động, không chủ quan.
Tôi cho rằng Việt Nam đang ở giai đoạn đầu của dịch và chưa bước vào giai đoạn lây lan mạnh trong cộng đồng. Các "bệnh nhân 17, 34" có lây lan nhưng thông qua tiếp xúc gần. Đặc điểm của giai đoạn này là nguồn lây nhiễm chủ yếu từ nước ngoài vào. Đến nay chúng ta có 57 ca dương tính, phần lớn nguồn xâm nhập từ châu Âu và Mỹ. Nếu dịch bệnh ở châu Âu và một số nước ở khu vực khác phát triển theo chiều hướng xấu, người Việt ở nước ngoài có thể ồ ạt về nước, bởi trong nước cơ bản vẫn là nơi an toàn. Nhóm này về nước với số lượng đông là nguồn nguy cơ rất lớn. Tôi nghĩ Chính phủ nên duy trì các biện pháp lập tức cách ly 14 ngày như đã áp dụng với công dân Việt Nam trở về từ Trung Quốc, Hàn Quốc.
Hiện chưa thể dự đoán về đỉnh dịch ở Việt Nam được bởi số ca bệnh đang ít và tình hình dịch diễn biến phức tạp. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm của tôi, khó xảy ra tình trạng 1.000 ca nhiễm ở Việt Nam.
 |
|
Đại tá Hà Thế Tấn, Viện phó Y học dự phòng quân đội. Ảnh: Ngọc Thành |
- Đâu là cơ sở để ông đưa ra nhận định trên?
- Việt Nam chưa có cơ sở vật chất, hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại như các nước phát triển. Nhưng hệ thống y tế dự phòng được xây dựng từ trung ương về tới tuyến xã với hệ thống máy móc tương đối hiện đại, cùng nguồn nhân lực chất lượng. Khi có dịch, chúng ta kích hoạt hệ thống y tế dự phòng phát huy hiệu quả. Thực tế đã chứng minh điều này.
Nếu tuyến dưới chưa đủ năng lực, lập tức nhận được hỗ trợ từ tuyến trên. Như ở Vĩnh Phúc, tổ công tác của Bộ Y tế gồm nhiều chuyên gia về hỗ trợ cho trung tâm kiểm soát bệnh tật (CDC) Vĩnh Phúc và trung tâm y tế huyện Bình Xuyên. Gần đây một đoàn công tác của Bộ Y tế cũng đã vào "chi viện" cho Bình Thuận. Áp dụng các kinh nghiệm từ Vĩnh Phúc, chúng ta có thể phát hiện sớm, khoanh vùng, cách ly để dập dịch tại chỗ.
Đồng thời, Bộ Y tế đã xây dựng trung tâm điều trị trực tuyến, để các chuyên gia đầu ngành ở Trung ương có thể trao đổi, hỗ trợ trực tuyến với các bác sĩ ở tuyến dưới.
Với việc kiểm soát như Việt Nam hiện nay, dịch sẽ khó bùng phát giống Hàn Quốc, Trung Quốc hay Italy. Nếu có cũng sẽ co cụm ở một số địa phương nên việc hỗ trợ từ Trung ương là hoàn toàn khả thi. Tất nhiên đây là nhận định cá nhân. Chúng ta không hoang mang và không chủ quan, vẫn phải dự phòng các tình huống xấu có thể xảy ra. Chính vì thế, Ban chỉ đạo quốc gia phòng chống Covid-19 đã xây dựng các kịch bản và sẽ làm quyết liệt.
Việc cách ly một tuyến phố hay một xã, thậm chí là khu vực lớn hơn, dĩ nhiên tốn kém nhưng tổn thất sẽ thấp hơn so với để xảy ra lây lan dịch bệnh. Chính phủ đảm bảo nhu yếu phẩm cho người dân trong khu vực cách ly. Và theo tôi, chi phí sinh hoạt cho 10.000 người như ở Sơn Lôi chắc chắn rẻ hơn rất nhiều so với điều trị 1.000 người mắc bệnh. Điều quan trọng là không làm đảo lộn đời sống, tâm lý của người dân. Việt Nam cần kiên trì phương pháp này cho đến khi hoàn toàn dập được dịch.
- Như vậy cách ly là biện pháp quan trọng trong chống dịch hiện nay?
- Hồi chống dịch SARS (năm 2003), Việt Nam chưa khoanh vùng cách ly cộng đồng, chỉ cách ly bệnh viện Việt Pháp. Bây giờ chúng ta đã thực hiện cách ly tập trung và cách ly cộng đồng. Biện pháp này đang phát huy tác dụng khi chưa có một ca lây nhiễm nào cho nhân viên y tế.
Khoảng 34.000 công dân trong các trung tâm cách ly tập trung và sắp tới có thể tăng lên. Cách ly tại nhà chỉ áp dụng cho nhóm có nguy cơ thấp.
Cách ly cộng đồng như ở Sơn Lôi hay Trúc Bạch cần thiết trước hết vì sức khoẻ những người trong khu vực này. Đây cũng là trách nhiệm của họ với cộng đồng. Nếu thực hiện không nghiêm túc, bản thân người đó hoặc gia đình sẽ bị lây bệnh trước tiên.
Người dân nên khai báo trung thực và không nên trốn tránh cách ly, mà hãy coi đó là quãng thời gian để sống chậm lại. Cũng không thể trốn được khi cộng đồng đã nâng cao cảnh giác trước dịch bệnh. Chưa kể bị phát giác còn ảnh hưởng đến danh dự cá nhân, làm liên luỵ gia đình, bị xã hội lên án và có thể phải chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu làm lây lan dịch bệnh.
Dịch bệnh có ba mắt xích là nguồn truyền nhiễm, yếu tố trung gian truyền nhiễm và khối cảm thụ (những người chưa bị lây nhiễm). Chúng ta phải áp dụng các biện pháp đồng thời với cả 3 mắt xích, nhưng với Covid-19, cần ưu tiên tấn công mạnh mẽ vào nguồn truyền nhiễm. Nghĩa là việc phát hiện sớm, khoanh vùng, cách ly cực kỳ quan trọng. Tôi cho rằng đây là một trong những điều mấu chốt trong phương pháp ứng phó dịch bệnh của Việt Nam cho đến lúc này.
- Các chiến lược ứng phó với dịch bệnh ở Trung Quốc, Hàn Quốc để lại bài học gì cho Việt Nam?
- Mỗi nước có quan điểm chống dịch riêng tuỳ vào văn hoá, thể chế, chính trị, pháp luật và năng lực. Hàn Quốc tập trung vào xét nghiệm quy mô lớn, phát hiện sớm người nhiễm mầm bệnh. Trung Quốc áp dụng cách ly tập trung, khoanh vùng dập dịch. Dù Trung Quốc ban đầu đã bỏ lỡ giai đoạn vàng trong khống chế để dịch bệnh lan rộng, nhưng hiện nay họ đã khống chế được dịch.
Việt Nam sớm nhìn ra bài học đó, nên đã áp dụng nhiều biện pháp mạnh mẽ ngay từ đầu là phát hiện sớm nhất có thể; cách ly tập trung, khoanh vùng dập dịch. Nếu muốn dịch nhanh kết thúc thì chỉ có cấm cửa biên giới, nhưng chúng ta chưa làm việc đó và chưa cần thiết phải làm vì đang kiểm soát tốt tình hình. Đây là lúc chúng ta phải quản lý thật tốt nhóm người nhập cảnh.
Trung Quốc cách ly, điều trị tập trung hàng nghìn người trong khu vực nhỏ như hội trường, nhà thi đấu nên áp lực cục bộ rất lớn, lây nhiễm chéo là điều khó tránh khỏi. Việt Nam rút kinh nghiệm, phân tuyến điều trị ngay ở bệnh viện huyện, hạn chế vận chuyển bệnh nhân lên tuyến trên, giảm mật độ cách ly, giảm nguy cơ lây nhiễm chéo, giảm quá tải cho nhân viên y tế.
Lúc này, để dự đoán khi nào hết dịch rất khó. Với các giải pháp mạnh mẽ của Chính phủ cùng sự vào cuộc của tất cả các ngành, đặc biệt ngành y tế như hiện nay, chúng ta chủ động kiểm soát tốt dịch bệnh cùng với yếu tố thuận lợi mùa hè đến, nhiệt độ cao lên thì có thể sớm khống chế hoàn toàn Covid-19.
Nhân đây, về quan điểm "miễn dịch cộng đồng", như là biện pháp để virus lây lan cho số đông nhằm tăng sức đề kháng toàn dân, tôi xin khẳng định WHO không khuyến cáo và Việt Nam cũng không bao giờ áp dụng cách này. Trong lịch sử chống dịch truyền nhiễm trên thế giới, chưa có nước nào áp dụng biện pháp trên, nhất là với đại dịch. Muốn tạo miễn dịch cộng đồng thì phải tiêm vaccine chứ không phải bằng cách để dịch tự lây lan.
About Hoàng Anh
0 nhận xét:
Post a Comment