Cả tuần nay, căn nhà của ông Lê Văn Thông (43 tuổi) ở xã Tân An Luông, huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long liên tục tiếp hàng xóm đến hỏi thăm về pho tượng nữ thần Saraswati khoảng 1.500 tuổi, trị giá 7,5 tỷ đồng mà ông mới giao nộp cho Bảo tàng tỉnh Vĩnh Long trưng bày.
![]() |
Tượng nữ thần Saraswati được trưng bày tại Bảo tàng Vĩnh Long. Ảnh: Long Hồ. |
Theo ông Thông, cuối năm 2016, khi đang bơm cát cho công trình ở huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long, nhóm công nhân của ông phát hiện một pho tượng nữ bằng đá nằm lẫn trong cát trên sà lan vừa múc dưới sông Cổ Chiên lên.
Ông liền bảo họ rửa sạch, mang lên bờ. Tuy nhiên, 3-4 thanh niên không khiêng nổi tượng. Một xe cẩu được điều đến mới đưa được pho tượng từ sà lan lên ôtô tải chở về nhà.
Tượng cao 1,4 m, được làm bằng đá, nặng hơn 100 kg, có khung đỡ hình chữ U rất chắc chắn. Tay phải tượng bị gãy một đoạn, tay trái cầm bình nước thánh. Bệ tượng bị vỡ một mảng. "Vết vỡ còn rất mới, có thể trúng xáng cạp múc lên", ông Thông nhận định.
Cho rằng đây là Phật Quan Âm, ông định lập am thờ trước sân nhà. Tuy nhiên, sau khi bàn bạc với vợ, ông quyết định tặng lại cho chùa Phước An (xã Xuân Hiệp, huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long).
Tìm nguồn gốc pho tượng cổ
"Biết đây không phải là pho tượng của Phật giáo nên chùa không dám thờ tự", Đại đức Thích Đức Hiền, trụ trì chù Phước An, nói và cho biết mục đích nhận tượng về chùa là để tìm hiểu rõ nguồn gốc, xác định đúng tôn giáo của tượng.
Hình ảnh của tượng được trụ trì chùa Phước An gửi đến nhiều nhà nghiên cứu văn hóa, khảo cổ học, chơi đồ cổ ở Cần Thơ để xác định nguồn gốc nhưng không có kết quả. "Người ta phản hồi rằng bây giờ có nhiều pho tượng giả lắm", đại đức Thích Đức Hiền chia sẻ.
Suy đoán pho tượng có nguồn gốc của người Chăm, ông nhờ những người thân quen ở các tỉnh Nam Trung Bộ, nơi có nhiều người Chăm sinh sống, thẩm định. "Họ cho rằng tượng này không xuất phát từ người Chăm", ông cho biết. Sau nhiều lần tìm hiểu kỹ hơn, ông biết rằng trong lịch sử vùng bờ sông Cổ Chiên không có cộng đồng Chăm mà chỉ có cộng đồng Phù Nam, Óc Eo sinh sống.
Tượng nữ thần được trưng bày ở Bảo tàng tỉnh Vĩnh Long.
Dịp Tết 2017, cậu học trò của thầy Thích Đức Hiền đang làm Phó hiệu trưởng trường học ở Vĩnh Long ghé thăm chùa. Nhận định đây là tượng nữ thần cổ, anh này đã thông báo cho người quen công tác trong ngành văn hóa tỉnh biết.
Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Long sau đó cử người đến tìm hiểu và đặt vấn đề đưa pho tượng về bảo tàng tỉnh để thẩm định nguồn gốc, giá trị...
Hội đồng thẩm định, gồm nhiều chuyên gia cổ vật trong nước, xác định tên gọi bức tượng là nữ thần Saraswati, vợ của thần Brahma, một vị thần trong đạo Hindu của Ấn Độ. Tượng được làm bằng đá sa thạch, có niên đại khoảng thế kỷ VI-VII. Đây là bức tượng quý, ở Đông Nam Á chưa tìm thấy, trị giá khoảng 7,5 tỷ đồng.
Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch sau đó đề nghị thực hiện các thủ tục giao tượng nữ thần cổ cho Bảo tàng tỉnh Vĩnh Long để bảo vệ và phát huy giá trị theo quy của Luật Di sản văn hóa; đồng thời khen thưởng đối với cá nhân giao nộp pho tượng cổ theo quy định.
"Đây là lần đầu tiên tượng nữ thần Saraswati được tìm thấy ở Việt Nam. Đó là một tư liệu lịch sử đặc biệt quý hiếm tiêu biểu của đất nước, góp phần vào việc nghiên cứu lịch sử vùng đất Nam Bộ và Việt Nam", lãnh đạo Sở Văn hóa tỉnh Vĩnh Long chia sẻ.
Hôm 9/11, UBND tỉnh Vĩnh Long đã tuyên dương, trao tặng Bằng khen và thưởng 75 triệu đồng (1% giá trị pho tượng) cho đại đức Thích Đức Hiền và ông Lê Văn Thông vì có công phát hiện, giao nộp pho tượng quý.
![]() |
Ông Lê Văn Thông (trái) và Đại Đức Thích Đức Hiền. Ảnh: Cửu Long. |
"Tôi rất mừng vì biết rằng bức tượng mình vô tình tìm thấy có giá trị rất lớn. Bức tượng xứng đáng đặt ở bảo tàng để thu hút mọi người cùng đến chiêm ngưỡng", ông Thông nói và cho biết tới giờ vẫn tin mình là người may mắn.
Còn đại đức Thích Đức Hiền nói rất vui mừng vì bức tượng cổ này sẽ là đề tài cho các nhà văn hóa, khảo cổ học... nghiên cứu để tìm hiểu về nền văn hóa Óc Eo ở miền Tây.
Saraswati là vị thần trong đạo Hindu của Ấn Độ, thần của tri thức, âm nhạc, nghệ thuật và thiên nhiên. Bà là một trong ba vị thần nữ (Tridevi) bao gồm Saraswati, Lakshmi và Parvati. Ba nữ thần cùng nhau hỗ trợ các nam thần Brahma, Vishnu và Shiva trong sự sáng tạo, duy trì sự sống và sự hủy diệt của vũ trụ.
0 nhận xét:
Post a Comment